Η οστεοαρθρίτιδα του ώμου είναι η φθορά των αρθρικών επιφανειών της άρθρωσης του ώμου. Είναι μια εκφυλιστική πάθηση, δηλαδή με την πάροδο της ηλικίας αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισής της.

Η οστεοαρθρίτιδα του ώμου μπορεί να χωριστεί σε δυο γενικές κατηγορίες ανάλογα με τα αίτιά της:

Η πρώτη κατηγορία αφορά στην πρωτοπαθή οστεοαρθρίτιδα, η οποία έχει μη επακριβώς καθορισμένα αίτια. Οι επιστήμονες την αποδίδουν σε γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με χρόνια καταπόνηση.

Η δεύτερη κατηγορία αφορά στη δευτεροπαθή αρθρίτιδα, η οποία μπορεί να οφείλεται σε κάποιο τραύμα στην περιοχή του ώμου, ρήξη τένοντα ή πιο σπάνια σε κάποια λοίμωξη.

Με τον όρο “οστεοαρθρίτιδα ισχίου” αναφερόμαστε στην εκφύλιση και την καταστροφή του αρθρικού χόνδρου της κοτύλης και της μηριαίας κεφαλής.

Η άρθρωση του ισχίου σχηματίζεται από τη συνένεωση της κεφαλής του μηριαίου οστού με την κοτύλη, η οποία αποτελεί μια κυκλοτερή εσοχή της λεκάνης. Τόσο η κοτύλη, όσο και η κεφαλή του μηριαίου, καλύπτονται από ένα λεπτό, ελαστικό και λείο περίβλημα συνδετικού ιστού, που ονομάζεται αρθρικός χόνδρος. Η παρουσία του αρθρικού χόνδρου επιτρέπει την ομαλή και ανώδυνη κίνηση της μηριαίας κεφαλής εντός της κοτύλης και εξασφαλίζει την αρμονική λειτουργία της άρθρωσης του ισχίου.

Σε περίπτωση καταστροφής του αρθρικού χόνδρου, οι αρθρικές επιφάνειες (κοτύλη και μηριαία κεφαλή) χάνουν το προστατευτικό τους περίβλημα και καθίστανται τραχείες. Η μεταξύ τους κίνηση παράγει τριβή και πραγματοποιείται δύσκολα και επώδυνα.

Ανάλογα με την αιτία που προκάλεσε την καταστροφή του αρθρικού χόνδρου, η οστεοαρθρίτιδα ισχίου διακρίνεται στις εξής κατηγορίες:

• Ιδιοπαθής ή πρωτοπαθής
• Ρευματοειδής
• Μετατραυματική
• Αρθρίτιδα λόγω άσηπτης νέκρωσης της μηριαίας κεφαλής
• Αρθρίτιδα εξαιτίας συγγενούς δυσπλασίας (“συγγενές εξάρθρημα ισχίου”)

Κλινικά, οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα ισχίου παρουσιάζουν:

• πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του ισχίου
• αδυναμία βάδισης
• περιορισμό των κινήσεων του ισχίου
• αντανάκλαση του πόνου στον οσφύ (μέση), στο μηρό ή το γόνατο

Το γόνατο αποτελεί μια σύνθετη άρθρωση, που επιτρέπει κάμψη, έκταση και ελαφρά κλίση προς τα πλάγια. Είναι το σημείο συνάντησης του μηριαίου οστού, της κνήμης και της επιγονατίδας. Η τριβή ανάμεσα στα οστά ελαχιστοποιείται από τον αρθρικό χόνδρο, που καλύπτει τα σημεία επαφής, ενώ ανάμεσα στο μηριαίο και την κνήμη υπάρχουν επιπλέον δύο χόνδρινες δομές, με μορφή σφήνας, οι μηνίσκοι, προορισμένοι να απορροφούν τους κραδασμούς και να σταθεροποιούν την άρθρωση.

Τα οστά συνδέονται μεταξύ τους με τη βοήθεια συνδέσμων, με κυριότερους τους δύο χιαστούς – πρόσθιο και οπίσθιο -, και τους δύο πλάγιους – έσω και έξω. Οι σύνδεσμοι αυτοί επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα της άρθρωσης. Οι τένοντες εξασφαλίζουν την πρόσφυση των μυών στα οστά, ώστε να καταστεί δυνατή η κίνηση.

Όταν για οποιοδήποτε λόγο φθαρεί ο αρθρικός χόνδρος, δημιουργείται μια κατάσταση που ονομάζεται αρθρίτιδα. Λόγω της τριβής μεταξύ των οστών, που πλέον δεν προστατεύονται από το χόνδρο, εμφανίζονται τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας: πόνος, οίδημα, δυσκαμψία, περιορισμός της κίνησης. Η οστεοαρθρίτιδα είναι η συχνότερη μορφή αρθρίτιδας και κατά κανόνα αφορά ανθρώπους ηλικίας μεγαλύτερης των 45 ετών.

Άλλοι παράγοντες, εκτός από την ηλικία, που σχετίζονται με την εμφάνιση της είναι:

• Το βάρος
• Η κληρονομικότητα
• Το φύλο – πιο συχνά προσβάλλονται γυναίκες μεγαλύτερες των 55 ετών
• Επανειλημμένες κακώσεις που σχετίζονται με φόρτιση της άρθρωσης, είτε λόγω αθλητικής δραστηριότητας είτε λόγω της εργασίας
• Συνύπαρξη άλλων μορφών αρθρίτιδας, όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα ή κάποιων μεταβολικών διαταραχών

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι χρόνια, συμμετρική, πολυαρθρική, αλλά και συστηματική φλεγμονώδης νόσος, που προσβάλει κυρίως τον αρθρικό υμένα των μικρών αρθρώσεων. Μπορεί να προκαλέσει παραμόρφωση των αρθρώσεων και χρόνια αναπηρία και είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εξωαρθρικές εκδηλώσεις (ρευματοειδή οζίδια, αγγειίτιδα) ως αποτέλεσμα της προσβολής διαφόρων ιστών και οργάνων. Είναι μια χρόνια, τυπικά ισόβια νόσος με πολύ μεταβαλλόμενη πορεία.

Η νόσος έχει παγκόσμια κατανομή, αποτελεί την πιο συχνή χρόνια φλεγμονώδη αρθροπάθεια και προσβάλει το 1% του πληθυσμού των ενηλίκων. Προσβάλει όλες τις ηλικίες αλλά η συχνότητα εμφάνισης της αυξάνει με την πάροδο της ηλικίας. Είναι τουλάχιστον δύο φορές συχνότερη στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Διακρίνεται σε δύο κατηγορίες: τη ρευματοειδή αρθρίτιδα ενηλίκων καθώς και τη νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Ο όρος Σπονδυλοαρθρίτιδα (ή αλλιώς Εκφυλισμός της σπονδυλικής στήλης ή και Εκφυλιστικές αλλοιώσεις) περιγράφει τις αλλαγές “φθοράς” που υφίσταται η σπονδυλική στήλη με την πάροδο του χρόνου.Μέσα στην ημέρα μας η σπονδυλική μας στήλη, λόγω της δουλειάς αλλά και των συνηθειών μας, δέχεται πολλές φορτίσεις και καταπόνηση η οποία είναι ικανή να δημιουργήσει τέτοιου είδους “φθορά”.

Η Σπονδυλοαρθρίτιδα έχει αρκετά συμπτώματα εκ των οποίων τα κυριότερα είναι :

• Πόνος
• Μυϊκός Σπασμός (σφίξιμο στους μύες)
• Δυσκαμψία (Περιορισμός στην κίνηση)
• Αγκύλωση (σε τελικό στάδιο)

Σε κάποιες περιπτώσεις η Σπονδυλοαρθρίτιδα ανάλογα με την περιοχή της σπονδυλικής στήλης στην οποία εμφανίζεται μπορεί να μας δώσει και άλλα συμπτώματα όπως :

• Πονοκεφάλους, ζαλάδες, ημικρανίες
• Πόνους στον αυχένα και την πλάτη
• Οσφυαλγία (πόνους στη μέση)
• Ισχιαλγία (πόνος που αντανακλά στο πόδι)

Η αρθρίτιδα της βάσης του αντίχειρα (ταπέζιο-μετακαρπική άρθρωση) είναι μια πολύ συχνή πάθηση που επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες της μέσης ηλικίας (50-60 ετών). Η συμπτωματολογία ποικίλει αναλόγως του σταδίου της ασθένειας από ελαφρύ πόνο μέχρι και ανικανότητα της χρήσης του αντίχειρα.

Λόγω της συγκεκριμένης ανατομίας της άρθρωσης που αποτελείται από το πρώτο μετακάρπιο και το τραπέζιο (οστό του καρπού) η άρθρωση αυτή έχει μεγάλο εύρος κινητικότητας. Η σταθερότητα της άρθρωσης εξασφαλίζεται από ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα συνδέσμων. Η συνεχής καταπόνηση και φόρτιση της άρθρωσης οδηγεί σε εκφύλιση των συνδέσμων και αστάθεια. Μεγαλύτερες δυνάμεις τριβής ασκούνται στις αρθρικές επιφάνειες με αποτέλεσμα τη σταδιακή φθορά των αρθρικών επιφανειών και εμφάνιση της αρθρίτιδας.

Τυπική συμπτωματολογία είναι η εμφάνιση του πόνου στη βάση του αντίχειρα κατά τη σύλληψη μεγάλων αντικειμένων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα δραστηριοτήτων που αναφέρει ο ασθενής ότι του προκαλούν πόνο είναι πιάνοντας ένα μπουκάλι γάλα, γυρίζοντας το κλειδί στην κλειδαριά (forceful pinch), γυρίζοντας το χερούλι της πόρτας ,το γράψιμο κλπ.