Η τενοντίτιδα των περονιαίων τενόντων (peroneal tendonitis, peroneal tendons tendonitis – synovitis), είναι μια φλεγμονή στους τένοντες, στο έλυτρο και τους καθεκτικούς συνδέσμους που περικλείουν τους περονιαίους τένοντες κατά την δίοδό τους στη στροφή πίσω από το έξω σφυρό της περόνης, ανεξαρτήτως από το αίτιο που προκαλεί τη φλεγμονή

Όπως σε όλες τις Τενοντίτιδες, έτσι και στην Τενοντίτιδα των Περονιαίων μυών, τα αίτια ταξινομούνται σε πέντε κατηγορίες:

1. Τραυματικά αίτια (τραυματισμός τένοντος)
2. Μηχανικά αίτια (τενοντίτις εκ καταπονήσεως)
3. Μεταβολικά αίτια (τενοντίτις ουρικής νόσου)
4. Ρευματολογικά αίτια (τενοντίτις επί ρευματοειδούς αρθρίτιδος)
5. Μικροβιακά αίτια (σηπτική τενοντίτις) Η συνήθης αιτιολογία της Τενοντίτιδας των Περονιαίων είναι η καταπόνηση του ποδιού του ασθενούς σε ανώμαλο έδαφος.

Βέβαια υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν ανευρίσκεται σαφές αίτιο ή αφορμή της παθήσεως. Οι ασθενείς συνήθως πάσχουν από λειτουργική ραιβοποδία («στραβοπατάνε τρώγοντας το τακούνι του υποδήματος» στην έξω πλευρά του). Άλλες φορές φταίει η αλλαγή υποδημάτων και συνήθως τα υψηλά υποδήματα (τακούνια «γόβα στιλέτο»). Άλλες περιπτώσεις οφείλονται σε υπερφόρτιση λόγω της παχυσαρκίας, ή σε πολύωρη ορθοστασία. Στατιστικά, γενικώς η Τενοντίτις των Περονιαίων μυών είναι ασυνήθης πάθηση. Η μηχανική της μορφή είναι η πιο συχνή. Όλες οι υπόλοιπες περιπτώσεις αιτίων είναι σπανιότατες

 Είναι φλεγμονή στον ορογόνο θύλακα της πτέρνας στη κατάφυση του αχίλλειου τένοντα. Αυτή εμφανίζεται συνήθως με διόγκωση και μικρή προπέτεια στη περιοχή, και δυσκολεύει τον ασθενή στην υπόδηση. Σπανιότερα η αιτία μπορεί να οφείλεται σε υπερμεγέθη φύμα της πτέρνας.

Το γάγγλιο συνήθως αποτελεί αισθητικό πρόβλημα και όχι λειτουργικό (δεν προκαλεί πόνο).Μπορεί όμως να προκαλέσει πόνο όταν το μέγεθός του είναι αρκετά μεγάλο ή βρίσκεται σε συνάφεια με νευρικά στελέχη όπου και δημιουργεί τοπικά πιεστικά φαινόμενα σ΄αυτά.

Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα εκτός από την ύπαρξη του πόνου, να εμφανίζετια και αίσθημα αιμωδίας (μουδιάσματα) στην ραχιαία επιφάνεια του ποδιού καθώς και αίσθημα καύσους που μπορεί να αντανακλά στα δάκτυλα ή στην ποδοκνημική άρθρωση (αστράγαλος).

Ιδιαίτερα όταν το άτομο φορά κλειστά παπούτσια και πιέζεται η γαγγλιακή κύστη τότε μπορεί να εμφανίζει έντονο τοπικό άλγος γεγονός που αναγκάζει τον ασθενή να σταματήσει τη σωματική δραστηριότητα.

Είναι η συχνότερη παραμόρφωση του ποδιού. Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες και αφορά συνήθως και τα δύο πόδια. Για την εμφάνισή του ενοχοποιούνται γενετικοί παράγοντες, διότι έχει αναφερθεί κληρονομική προδιάθεση σε ποσοστό 60-70%. Τα στενά υποδήματα επιδεινώνουν σε μεγάλο βαθμό τη παραμόρφωση.

Τα κύρια κλινικά χαρακτηριστικά της είναι:

• Η προς τα έσω απόκλιση του πρώτου μεταταρσίου.
• Η προς τα έξω απόκλιση του μεγάλου δακτύλου.
• Η εξόστωση της κεφαλής του πρώτου μεταταρσίου (κότσι).
• Το πρόσθιο πόδι είναι φαρδύτερο.
• Συχνά το δεύτερο δάκτυλο εφιππεύει στο πρώτο.
• Υπάρχουν κάλοι κάτω από τις κεφαλές των μεταταρσίων.

Με τη πάροδο του χρόνου εμφανίζονται οστεοαρθριτικές αλλοιώσεις στη μεταταρσιοφαλαγγική άρθρωση.

Στην πάθηση αυτή η πρώτη μεταταρσιοφαλαγγική άρθρωση γίνεται δύσκαμπτη,επώδυνη και περιορίζεται μόνιμα κυρίως η ραχιαία (προς τα επάνω) έκταση.

Οι αιτίες είναι συνήθως η εκφυλλιστική οστεοαρθρίτιδα και η μετατραυματική αρθρίτιδα στην μεταταρσιοφαλαγγική άρθρωση.

Κλινικά εμφανίζεται πόνος στην άρθρωση ( με δημιουργία εξόστωσης κυρίως στην ραχιαία επιφάνεια) και δυσκαμψία η οποία είναι προοδευτική με τη πάροδο του χρόνου

Η θεραπεία αρχικά είναι συντηρητική. Γίνεται προσπάθεια ανακούφισης των συμπτωμάτων με την χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και τροποποίηση των δραστηριοτήτων.Επι αποτυχίας αυτών μπορεί να επιχειρηθεί τοπική έκχυση στεροειδών μέσα στην άρθρωση.

Σε μη βελτίωση των συμπτωμάτων εφαρμόζεται χειρουργική θεραπεία. Επιλογές είναι η χειλεκτομή (αφαίρεση οστεοφύτων) για αύξηση της κίνησης, η αρθροπλαστική και η αρθρόδεση της άρθρωσης για ανακούφιση του πόνου.

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι μια επώδυνη φλεγμονώδης κατάσταση του πέλματος που εμφανίζεται με τη μορφή πόνου κατά τη βάδιση. Κατατάσσεται στα σύνδρομα υπέρχρησης, αν και στην αιτιολογία της πάθησης μπορεί να συμμετέχουν ανατομικοί ή και εξωτερικοί παράγοντες (πχ υποδήματα).

Επειδή στις ακτινογραφίες συχνά ανευρίσκεται μια οστική προβολή της πτέρνας, συχνά η πάθηση αναφέρεται ώς άκανθα πτέρνας, όρος, όμως που δεν είναι σωστός για να περιγράψει την πάθηση. Η πελματιαία απονεύρωση είναι μια πυκνή ινώδης ταινία συνεκτικού ιστού, μοιάζει με τένοντα που ξεκινά από την πτέρνα, εκτείνεται δια του άκρου ποδός προς τα πέντε δάκτυλα και υποστηρίζει την ποδική καμάρα, λειτουργώντας όπως η τεντωμένη χορδή του τόξου που το κρατά λυγισμένο.

Εάν η απονεύρωση είναι κοντή τότε έχουμε υψηλή καμάρα.Υπολογίζεται πως το 10% περίπου του πληθυσμού θα εμφανίσει τουλάχιστον μια φορά κατά την διάρκεια της ζωής του συμπτωματολογία πελματιαίας απονευρωσίτιδας.

Οφείλεται σε περινευρική ίνωση συμπίεσης του κοινού δακτυλικού νεύρου της τρίτης μεσοδακτύλιας σχισμής, το οποίο είναι το συχνότερο. Ωστόσο μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε μεσοδακτύλιο διάστημα.

Είναι συχνό σε αθλητές δρόμων, αλμάτων ή και ομαδικών αθλημάτων, λόγω τραυματισμού ή χρόνιας καταπόνησης. Επίσης τα στενά ακατάλληλα παπούτσια ή και σε συνδυασμό με την ατροφία του υποδορίου λίπους μπορούν να δημιουργήσουν τη νόσο.Τα συμπτώματα είναι η μεταταρσαλγία με εντόπιση του πόνου στις κεφαλές των μεταταρσίων και έντονη καυσαλγία, με αίσθημα σύσφιξης ή και κράμπας. Η επιβεβαίωση της νόσου γίνεται με μαγνητική.

Η θεραπεία συντηρητικά έγκειται σε ειδικά ορθωτικά πέλματα και παπούτσια, τοπικά στεροειδή σε συνδυασμό με τοπικά αναισθητικά.
Η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να γίνει με αποσυμπίεση του νευρώματος και σε εμμένουσες καταστάσεις χειρουργική αφαίρεση.