Στατιστικά

Περισσότερες από τις μισές γυναίκες και 1 στους 8 άνδρες πάνω από τα 50 έτη θα υποστούν οστεοπορωτικό κάταγμα.
Ένα κάταγμα κάθε 30 δευτερόλεπτα σε άτομα της τρίτης ηλικίας λόγω οστεοπόρωσης έχουμε στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στην Ελλάδα κάθε χρόνο σε δεκαπέντε χιλιάδες ανέρχονται μόνο τα κατάγματα του μηριαίου οστού!
Μία στις τρεις Ελληνίδες, νεότερες των 50 ετών, θα εμφανίσει οστεοπόρωση. Οι γυναίκες αυτές έχουν μειωμένη οστική μάζα -ένδειξη προδιάθεσης εμφάνισης της ασθένειας- γεγονός ωστόσο που αγνοούν στη συντριπτική τους πλειονότητα αφού δεν κάνουν τον έλεγχο. Σήμερα στην Ελλάδα περίπου 400.000 γυναίκες άνω των 50 ετών πάσχουν από βαριά οστεοπόρωση που συνοδεύεται από κατάγματα σπονδύλων. Ο αντίστοιχος αριθμός ανδρών με βαριά οστεοπόρωση υπολογίζεται σε περίπου 50.000.
Αιτίες για την αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της οστεοπόρωσης στις Ελληνίδες είναι το κάπνισμα, η κακή διατροφή και η έλλειψη άσκησης.
Οι ασθενείς δεν ξέρουν συνήθως ότι πάσχουν από οστεοπόρωση μέχρι τη στιγμή του κατάγματος.

Τι σημαίνει ο όρος “οστική μάζα”;

Ο όρος “οστική μάζα” αντιπροσωπεύει την πυκνότητα του οστού. Όσο μεγαλύτερη είναι τόσο ισχυρότερα είναι τα οστά. Φυσιολογικά, υπάρχει αύξηση της οστικής μάζας μέχρι τα 25 έτη της ζωής, ενώ μετά τα 35 χρόνια άνδρες και γυναίκες αρχίζουν να χάνουν κάποιο ποσοστό οστικής μάζας κάθε χρόνο. Οστεοπόρωση δεν παθαίνουν μόνο οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες.

Πώς γίνεται η διάγνωση της οστεοπόρωσης; DEXA1

Μπορεί να υποπτευθεί κανείς την οστεοπόρωση με μια απλή ακτινογραφία, όμως τελικά η διάγνωση γίνεται με ειδικές εξετάσεις, όπως η μέτρηση
οστικής πυκνότητας και εξετάσεις αίματος και ούρων. Η μέτρηση οστικής πυκνότητας γίνεται με ένα μηχάνημα DEXA (dual energy X-ray absorptiometry). Συνήθως η μέτρηση γίνεται σε ένα από δύο σημεία του σώματος όπως φαίνεται στο παραπλεύρως σχήμα. Στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή στο ισχίο. Μπορεί όμως να γίνει και στο καρπό αν υπάρχει το κατάλληλο λογισμικό στο μηχάνημα.

Γιατί η οστεοπόρωση συμβαίνει συχνότερα σε γυναίκες και ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση;

Τα οιστρογόνα (χαρακτηριστική ορμόνη του γυναικείου φύλου) παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της οστικής πυκνότητας. Όταν τα επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν μετά την εμμηνόπαυση, οι γυναίκες χάνουν αρχικά περισσότερο και μετά 2-4% οστική μάζα το χρόνο. Η ταχύτατη αυτή απώλεια μετά την εμμηνόπαυση είναι η κύρια αιτία οστεοπόρωσης στις γυναίκες.

Υπάρχει οστεοπόρωση στους άνδρες;

Βέβαια, αλλά εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία απ’ ότι στις γυναίκες (γεροντική οστεοπόρωση). Άλλα αίτια πέρα από την ηλικία είναι ο υπογοναδισμός (μείωση των γεννητικών ορμονών), η λήψη κορτιζόνης και ο αλκοολισμός.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση;

Παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση είναι η κληρονομικότητα, η έλλειψη άσκησης, η έλλειψη επαρκών ποσοτήτων ασβεστίου και βιταμίνης D από το καθημερινό διαιτολόγιο, το πολύ χαμηλό βάρος και οι εξαντλητικές – στερητικές δίαιτες, η έλλειψη οιστρογόνων, το κάπνισμα, το αλκοόλ και μερικά φάρμακα (π.χ. η κορτιζόνη, διουρητικά κ.α.).

Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης;

Συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα μέχρι να συμβεί κάποιο κάταγμα. Για το λόγο αυτό και η οστεοπόρωση έχει ονομαστεί silent killer. Μόνο σε προχωρημένη οστεοπόρωση έχουμε οστικά άλγη που τυπικά εμφανίζονται στα μακρά οστά και όχι στις αρθρώσεις. Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης και του μηριαίου είναι τα συνηθέστερα. Συμβαίνουν σαν αποτέλεσμα μικρής σχετικά κακώσεως (που φυσιολογικά δεν θα προκαλούσε κάταγμα) ή και αυτόματα, γι αυτό και ονομάζονται παθολογικά κατάγματα.

Πώς αντιμετωπίζεται η οστεοπόρωση;

Αρχικά, ειδικές εξετάσεις είναι απαραίτητες για τη σωστή διάγνωση της αιτίας της οστεοπόρωσης. Η διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας αλκοόλ, η σωστή διατροφή που περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και βιταμίνη D και η απώλεια βάρους αποτελούν τις βάσεις της αντιμετώπισης του προβλήματος. Η άσκηση μπορεί να περιορίσει την απώλεια οστού και ακόμη να επάγει νέα οστεογένεση. Βέβαια, το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η πρόληψη της εξέλιξης της οστεοπόρωσης μέσω της χρησιμοποίησης της κατάλληλης ορμονικής ή μη αγωγής. Για τον σκοπό αυτό κάθε γυναίκα η οποία βρίσκεται στα πρώτα χρόνια της εμμηνόπαυσης ή που έχει προδιάθεση θα πρέπει να συζητά με τον ορθοπαιδικό της, που είναι ο ειδικός γιατρός για την οστεοπόρωση, για την επιλογή της προτιμότερης αγωγής.