Η ιδιοπαθής σκολίωση είναι μια πάθηση της σπονδυλικής στήλης (Σ.Σ), η οποία μπορεί να αναγνωριστεί σε όλες τις ηλικίες, όμως η έναρξη του προβλήματος εντοπίζεται στην παιδική ηλικία. Τα προβλήματα της Σ.Σ στα παιδιά μπορεί να προκαλέσουν σημαντική παραμόρφωση και θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψιν καθώς η παρουσία παραμόρφωσης στο παιδί μπορεί με την ανάπτυξη να εξελιχθεί.

Ως σκολίωση ορίζεται η παραμόρφωση της Σ.Σ σε μετωπιαίο επίπεδο (βλέποντας τον ασθενή ή την ακτινογραφία από πίσω προς τα εμπρός) > 10 απόκλιση από το φυσιολογικό (μέση γραμμή). Κυρτώματα > 10 είναι παθολογικά και στο αναπτυσσόμενο παιδί είναι δυνατό να εξελιχθούν δημιουργώντας σημαντικό πρόβλημα.

Η δομή της Σ.Σ πρέπει να αξιολογείται αρχικά στην προσχολική ηλικία είτε στα πλαίσια προληπτικής εξέτασης είτε για τη διερεύνηση πόνου και παραμόρφωσης. Ο έλεγχος της σκολίωσης περιλαμβάνει την κλινική εξέταση, ακτινογραφίες όπου κρίνονται απαραίτητες και τη χρήση ειδικών μετρητικών οργάνων (σκολιόμετρο).Ο ακτινολογικός έλεγχος περιλαμβάνει απεικόνιση ολόκληρης της Σ.Σ για την αξιολόγηση των κυρτωμάτων (αυχενικό-θωρακικό-οσφυϊκό).

Λαμβάνονται υπ’ όψιν από τον εξεταστή το ιστορικό του παιδιού και της οικογένειας, η στάση του κορμού και των άκρων (άνω άκρα-λεκάνη-κάτω άκρα) τόσο σε προσθιοπίσθια όσο και σε πλάγια θέση αλλά και πιθανές συνυπάρχουσες παθολογίες (διαταραχές πρόσληψης τροφής, νευρολογικά προβλήματα, κ.α).

Τα αίτια της σκολίωσης είναι πολλά και ποικίλα όμως στο μεγαλύτερο ποσοστό δεν ανευρίσκεται κάτι συγκεκριμένο οπότε χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής. Στα κορίτσια, τα ιδιοπαθή εξελισσόμενα κυρτώματα είναι συνηθέστερα και αντιμετώπιση απαιτείται για το 10% περίπου όλων των παιδιών με σκολίωση.

Η θεραπεία, όταν απαιτείται, καθορίζεται από τον ιατρό και είναι εξατομικευμένη για τον κάθε μικρό ασθενή. Περιλαμβάνει την απλή παρακολούθηση για κυρτώματα < 25ο, εφαρμογή κηδεμόνα κορμού για κυρτώματα 25-40, και χειρουργική αντιμετώπιση για μεγαλύτερα κυρτώματα.

Η κύφωση (από την λέξη «κύφος», η οποία σημαίνει «καμπούρα») ή καμπούρα είναι μια κοινή κατάσταση καμπυλότητας της ανώτερης σπονδυλικής στήλης. Μπορεί να είναι είτε το αποτέλεσμα εκφυλιστικών νόσων (όπως αρθρίτιδας), είτε αναπτυξιακών προβλημάτων, οστεοπόρωσης με κάταγμα συμπίεσης του σπονδύλου, και/ή τραύματος.

Κατά την έννοια μιας δυσμορφίας, είναι η παθολογική καμπύλωση της σπονδυλικής στήλης, όπου τμήματα της χάνουν μερικώς ή εξολοκλήρου το λορδωτικό τους προφίλ. Αυτό προκαλεί υπόκλιση της πλάτης, εμφανιζόμενη ως άκομψη στάση και δυσκολίες στην αναπνοή.

Η δισκοκήλη (ή οσφυϊκή ριζοπάθεια ή αυχενική ριζοπάθεια ή κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου ή ρήξη δίσκου) εμφανίζεται συχνότερα σε μεσήλικες και ηλικιωμένους άντρες, ιδιαίτερα σε όσους έχουν έντονη και επίπονη σωματική δραστηριότητα.

Χαρακτηρίζεται από πόνο στη μέση ή στον αυχένα, που μπορεί να ξεκινά από ένα ήπιο μυρμήγκιασμα και να φτάνει σε οξύ πόνο που εμποδίζει την κίνηση.

Σε μια οσφυϊκή δισκοκήλη, μπορεί να έχετε ένα οξύ πόνο σε ένα σημείο του ποδιού, του ισχίου ή του γλουτού και μούδιασμα σε άλλα μέρη. Μπορεί επίσης το αίσθημα να βρίσκεται στη γαστροκνημία ή στο πέλμα.

Με μια αυχενική δισκοκήλη, μπορεί να έχετε πόνο όταν κινείτε το λαιμό, βαθύ πόνο κοντά ή πάνω από την ωμοπλάτη ή πόνο που αντανακλά στο βραχίονα ή στα δάκτυλα.

Ο πόνος μπορεί να επιδεινωθεί:

• Μετά από όρθια ή καθιστή στάση
• Τη νύχτα
• Με το φτάρνισμα, τον βήχα ή το γέλιο
• Όταν σκύβετε προς τα πίσω ή περπατάτε μερικά μέτρα, ιδιαίτερα εάν οφείλεται σε σπονδυλική στένωση

Σπονδυλική στένωση είναι η στένωση του σωλήνα στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, και η πίεση του νωτιαίου μυελού ή των οσφυϊκών νεύρων.

Οι περισσότερες στενώσεις αρχίζουν και εμφανίζονται από την ηλικία των 5 και άνω ως αποτέλεσμα της εκφύλισης της σπονδυλικής στήλης (με ελάχιστες εξαιρέσεις μερικούς ασθενείς που γεννιούνται με συγγενώς στενό κανάλι).

Οι περισσότεροι ασθενείς μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί έως κάτι τους προκαλέσει επιπλέον πίεση των νεύρων όπως μια κήλη δίσκου ή ένας τραυματισμός στην οσφυϊκή μοίρα.

Η πυογόνος σπονδυλοδισκίτιδα είναι η λοίμωξη του οστού και του δίσκου της σπονδυλικής στήλης. Εμφανίζεται κυρίως σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, σε ηλικιωμένους αλλά μπορεί σπανίως να εμφανιστεί και σε παιδιά. Επίσης, σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Προκαλείται από διασπορά μικροοργανισμών από άλλο, γειτονικό όργανο του σώματος, δια μέσου του αίματος.

Τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται η πάθηση είναι ο σταδιακά αυξανόμενος πόνος στην περιοχή που προσβάλει, ο οποίος αντί να μειώνεται, εντείνεται κατά την κατάκλιση .

Εάν η πάθηση διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική θεραπεία, τότε συνιστάται χειρουργική επέμβαση για την αποσυμπίεση του σπονδυλικού σωλήνα και του νωτιαίου μυελού καθώς και στήριξη της σπονδυλικής στήλης με ειδικούς κηδεμόνες.